Niekończącą się przyjemność plecenia, wiązania, obszywania czy nawlekania znają dobrze wszystkie amatorki tworzenia sznurkowej biżuterii. Sznurki to jeden z ważniejszych materiałów w warsztacie każdej biżuteryjki – może stanowić główny element w projekcie biżuteryjnym, ale bywa też niezbędny jako element wykończeniowy lub jako nośnik czy baza naszyjników oraz bransolet.
Prezentujemy dziś przegląd sznurków: przedstawimy ich różne rodzaje i najważniejsze cechy oraz podpowiemy, które do jakich zastosowań nadadzą się najlepiej.
Czym się kierować przy wyborze sznurka do robienia biżuterii?
Sznurki, poza grubością i kolorem, charakteryzują się wieloma innymi cechami, które warto mieć na względzie, dobierając odpowiedni materiał do rodzaju i charakteru naszej pracy.
Jedną z ważniejszych cech jest topliwość: ma duże znaczenie na etapie wykańczania robótki, ponieważ prace ze sznurków, które się topią, można zabezpieczyć przez przypalenie i nie trzeba używać do nich kleju; przypalając i odpowiednio kształtując palcami końcówkę, da się w prosty sposób uformować koniec sznurka tak, by łatwo było nawlekać na niego koraliki – nawet te z bardzo małymi otworami.
Duże znaczenie przy wyborze sznurka ma również stopień połysku – sznurki wykonane z włókien naturalnych oraz woskowane są zwykle mało połyskliwe, a prace z nich wykonane mają dzięki temu bardziej surowy charakter. Sznurki z włókien sztucznych także bywają matowe, ale zazwyczaj charakteryzują się różnym stopniem połysku – od bardzo delikatnego po „wysoki połysk” w przypadku sznurków satynowych lub powlekanych. Jeśli zależy nam na wyjątkowo pełnym blasku efekcie, mamy też do wyboru sznurki metalizowane.
Warto również wziąć pod uwagę śliskość sznurka – ma to znaczenie przy tworzeniu różnego rodzaju splotów, ponieważ duży poślizg utrudnia nieco mocne zaciąganie (choćby w plecionkach na dyskach kumihimo czy w makramie, w której najlepiej sprawdzają się dobrze zaciągające się i trwale zaciskające w węzełki sznurki woskowane). Śliskość sznurka trzeba również uwzględnić przy tworzeniu węzłów i splotów, które mają być ruchome i się przesuwać (takich jak węzeł przesuwny czy zapięcie makramowe w bransoletkach) – im gładsze sznurki, tym węzełki łatwiejsze do przesuwania. Sznurki z wyraźniejszym splotem natomiast mają mniejszy poślizg – są bardziej chropowate, więc i sznurek stawia przy przesuwaniu większy opór.
Pozostałe cechy, na które trzeba zwrócić uwagę, to sztywność sznurka, a także jego wytrzymałość oraz rozciągliwość. Częściowo jest to zawsze zależne od grubości, niemniej sznurki wykonane z różnych materiałów mogą być bardziej lub mniej wiotkie oraz miękkie – ma to znaczenie na przykład przy nawlekaniu koralików, ale znajduje także odzwierciedlenie w sposobie układania się pojedynczego sznurka, ich wiązki lub splotu. Za tym idzie podatność na rozciąganie (niektóre rodzaje sznurków mogą się delikatnie rozciągać) oraz ogólna trwałość i odporność na przetarcia, dobrze jest więc uwzględnić przeznaczenie sznurka i dopasować jego rodzaj do sposobu, w jaki będzie on używany.
Wszystkie powyższe cechy zależą przede wszystkim od rodzaju włókna, dlatego poniżej prezentujemy podział sznurków ze względu na materiał, z którego zostały wykonane.
Sznurki bawełniane
Sznurki wykonane z włókien naturalnych, takich jak len czy bawełna, zapewniają pracom naturalny wygląd, ponieważ są matowe – dlatego też często wykorzystuje się je w projektach o trochę bardziej surowym charakterze.
Sznurki bawełniane woskowane występują w wielu różnych kolorach i grubościach od 1 mm. Są okrągłe w przekroju oraz stosunkowo sztywne, dlatego doskonale nadają się do tworzenia w technice makramy – supełki dobrze się na nich zaciągają i nie poluzowują. Świetnie wyglądają też w biżuterii złożonej z większej ilości sznurków – można w ten sposób tworzyć projekty o naturalnym charakterze, w których wiązka sznurków stanowi bazę i główny element dekoracyjny naszyjnika czy bransoletki (w połączeniu na przykład z ceramiką, bursztynem czy surowymi kamieniami). Na tego rodzaju sznurkach można również wieszać wisiory oraz tworzyć proste bransoletki z zawieszką i węzłem przesuwnym.
Należy pamiętać, że sznurki bawełniane są nieco bardziej delikatne od tych wykonanych z włókien sztucznych (z czasem miękną i robią się bardziej wiotkie) oraz że ich końcówki nie dają się przytopić.
Sznurki nylonowe
Sznurki nylonowe to wytrzymałe plecione sznurki okrągłe w przekroju, występujące w różnych grubościach, od bardzo cienkich, 0,5 mm, po nieco grubsze – do 1,4 mm. Charakteryzuje je lekko widoczny splot oraz delikatny połysk, są też bardziej śliskie od sznurków naturalnych. Ich olbrzymią zaletą jest topliwość. Bardzo dobrze sprawdzają się w makramie, nadają się także do plecionek z użyciem dysków kumihimo. Nadają się na bransoletki z supłem przesuwnym, można ich także z powodzeniem używać jako nośnika do bransolet lub naszyjników z kamieni.
Szczególną popularnością cieszą się produkowane w Tajwanie ozdobne sznurki nylonowe o wyrazistym splocie i lekkim satynowym połysku, występujące w bogatej gamie kolorystycznej i grubościach 1 mm oraz 2 mm. Są one nieco bardziej sztywne od tradycyjnych sznurków nylonowych, a wyroby z ich udziałem ładnie trzymają kształt. Sznureczki te bardzo dobrze wyglądają w delikatnych bransoletkach z zawieszką oraz bransoletach ze stali szlachetnej z serii Aztec, jak również w zaplatanych w warkocz i owijanych wokół nadgarstka bransoletach, gdzie wyjątkowo dobrze komponują się z delikatnymi łańcuszkami i sznurkami metalizowanymi.
Te ostatnie to również sznurki nylonowe: dosyć sztywne i nieco szorstkie, wykorzystuje się je do wszelkiego rodzaju plecionek (makrama, kumihimo, warkocze), można nimi także szydełkować, ale prezentują się dobrze również pojedynczo, jako baza do delikatnych wisiorów czy bransolet. Występują w grubościach od 1 mm do 1,2 mm, a ich połysk czyni je wyjątkowo atrakcyjnym materiałem, jeśli chcemy nadać naszym sznurkowym projektom nieco metalicznego blasku.
Sznurki te zbudowane są z trzonu oraz oplatających go cieniutkich metalicznych niteczek – sprawia to, że ich końcówki łatwo się rozwarstwiają, dlatego trzeba je dobrze zabezpieczyć podczas wykańczania pracy.
Sznurki poliestrowe
Innym rodzajem materiału, z którego wykonuje się sznurki, jest włókno poliestrowe. Z tego włókna wykonane są bardzo popularne sznurki powlekane – okrągłe w przekroju, o bardzo różnych grubościach – od 0,5 mm do 2,5 mm. Do ich cech charakterystycznych oraz niewątpliwych zalet należą wyraziste kolory, dobra topliwość oraz wytrzymałość. Są one gładkie w dotyku, śliskie, o wysokim połysku, ładnie i miękko się układają – wszystko to sprawia, że sznurki te są bardzo wszechstronne w użyciu i mogą mieć bardzo wiele różnych zastosowań. Bardzo dobrze sprawdzają się w bransoletach z supłem przesuwnym oraz jako baza naszyjnika, na której można powiesić zawieszkę czy wisior. Można je także wykorzystać w makramie oraz innego rodzaju plecionkach, jednak trzeba pamiętać o tym, że są śliskie, przez co trudniej uzyskać na nich zwarte sploty.
Poliestrowymi sznurkami o wysokim połysku i dużej śliskości są również sznurki satynowe. Są one dostępne w wielu intensywnych kolorach oraz dwóch grubościach: 1,5 mm oraz 2 mm. Są topliwe, okrągłe w przekroju, miękkie i gładkie w dotyku (ale uwaga: łatwo jest je zaciągnąć i uszkodzić w ten sposób sznurek), dobrze prezentują się w pracach wyplatanych na kumihimo, w makramie, ale także jako baza naszyjników czy bransolet. Można na nich wykonywać także węzły przesuwne.
Do sznurków poliestrowych należą także wysokiej jakości brazylijskie sznurki woskowane. Mają one grubość 1 mm i zbudowane są ze skręconych ze sobą włókien. Przez to, że są dobrze nawoskowane, doskonale sprawdzają się zwłaszcza w makramie – supełki dobrze się na nich zaciskają, dzięki czemu makramowe prace są zwarte i ładnie trzymają kształt.
Jeśli chodzi o sznurki woskowane przeznaczone przede wszystkim do makramy, warto zwrócić też uwagę na sznurki nie okrągłe, lecz płaskie – ten rodzaj przekroju pozwala na uzyskanie nieco innego efektu w plecionkach, do których płaskie woskowane sznurkinadają się idealnie.
Ponieważ tak dobrze tworzy się na nich wszelkiego rodzaju węzły, sznurków woskowanych można używać także do supełkowania korali: dzięki pokryciu woskiem są one dosyć zwarte i sztywne, przez co łatwo nawleka się na nie koraliki: końcówkę wystarczy uciąć pod skosem, można ją też przytopić. Topliwość tego rodzaju sznurków pozwala również na łatwe wykończenie pracy.
Sznurki ozdobne
Obok sznurków przeznaczonych przede wszystkim do wyplatania (chociaż, jak zdążyliśmy wskazać, wszystkie opisane wyżej mają wiele innych możliwych zastosowań) oddzielną kategorię tworzą sznurki, których splot czyni je szczególnie dekoracyjnymi.
Takimi sznurkami, wykonanymi również z włókna sztucznego, są złożone z czterech różnobarwnych pasm sznurki plecione. Mają one grubość 2 mm, są matowe i występują w niezwykle bogatej gamie kolorów, co pozwala na uzyskanie bardzo różnorodnych kompozycji. Można z nich tworzyć delikatne bransoletki z zawieszką oraz wykorzystać jako bazy do naszyjników o nieco etnicznym charakterze. Pięknie prezentują się w połączeniu z chwostami, mogą stanowić także element dodatkowy w pracach sutaszowych, ponieważ łatwo jest je doszyć do sznurków sutaszu i wyjątkowo dobrze się z nimi komponują.
Podobne zastosowanie – również jako wykończenie w technice sutaszu – mogą mieć sznurki skręcane. Ten rodzaj splotu jest bardzo dekoracyjny, dlatego sznurki skręcane świetnie sprawdzą się też jako baza naszyjnika – stanowią udane uzupełnienie zarówno dla prostych, jak i bardziej dekoracyjnych wisiorów. Sznurki skręcane mają satynowy połysk, są miękkie w dotyku, ładnie się układają i są dostępne w bardzo różnych kolorach i grubościach: od 2 mm do 6,5 mm. Są to sznurki wiskozowe z dodatkiem bawełny lub polipropylenu.
Warto poświęcić jeszcze kilka słów samym sznurkom sutaszowym – są to płaskie sznurki zbudowane z rdzenia oraz oplotu z rowkiem pośrodku (co przypomina kształt kłosa), których w biżuterii używa się przede wszystkim do tworzenia ozdób techniką haftu sutaszowego (polega ona na zszywaniu ze sobą właśnie tych cienkich tasiemek). Są one wykonane zazwyczaj z nylonu, wiskozy, acetatu lub poliestru. Jako że ich przeznaczenie jest zupełnie inne, nie będziemy się tu nimi szczegółowo zajmować, wspomnimy tylko, że dzięki swojej dekoracyjności oraz bogatej gamie kolorystycznej często (poza swoim podstawowym zastosowaniem) są również z powodzeniem wykorzystywane jako element uzupełniający biżuterii i noszone jako baza naszyjników i wszelkiego rodzaju wisiorów.
Bardzo ciekawym rodzajem sznurków dekoracyjnych są wzorzyste bawełniane sznurki zwane „masajkami”. Występują one w płaskiej wersji (są to wtedy taśmy o szerokości 10 mm) oraz w postaci okrągłej ze szwem – zbudowane ze sznurkowego trzonu oraz materiałowego oplotu, o średnicy ok. 6,5 mm. Ze względu na swoje kolory i wzory nadające im etnicznego charakteru są wykorzystywane do tworzenia wyrazistej i radosnej biżuterii w stylu boho. Podobną konstrukcję i zastosowanie – jako bazy do naszyjników i bransolet – mają sznurki z oplotem z tworzywa sztucznego.
Taka ilość rodzajów sznurków może przyprawić o zawrót głowy, ale mamy nadzieję, że powyższy tekst pomoże w wyborze i dopasowaniu sznurka odpowiedniego do naszego biżuteryjnego projektu. Możliwości są ogromne, szczególnie że we wszelkiego rodzaju plecionkach w zależności od grubości sznurka można uzyskać bardzo różne efekty, od cieniutkich i delikatnych po nieco grubsze sploty. A że jest ich do wyboru – do koloru, nic tylko pleść!
Ewa, Royal-Stone
Leave A Comment