Czym jest kwarc dymny?

Patrząc na bryłę kwarcu dymnego ma się nieodparte wrażenie, że to nic innego jak kłęby dymu zamknięte na wieki pod szklistą powierzchnią kwarcu 🙂

Ale może od początku…

Kwarc dymny inaczej kwarc zadymiony (ang. smoky quartz) to barwna odmiana kwarcu, należąca do grupy krzemianów. Występuje najczęściej w formie dobrze wykształconych kryształów barwy od bladego, dymnego szarego do ciemnobrązowego i niemal czarnego – stąd nazwa, bowiem jego barwa przypomina dym.  Ciemna barwa kwarcu dymnego spowodowana jest działaniem promieniowania radioaktywnego lub obecnością domieszek organicznych, proces ten zachodzi naturalnie. Należy jednak wiedzieć, że każdy kryształ górski pod działaniem pierwiastków promieniotwórczych uzyskuje ciemną barwę. Oznacza to, że kolor kwarców dymnych można osiągnąć w sposób laboratoryjny poddając czysty kryształ promieniowaniu gamma. Podążając dalej kwarc dymny odbarwia się pod wpływem podgrzewania, a umiejętne jego podgrzewanie może skutkować osiągnięciem żółtawej barwy cytrynu.

Różne kształty kwarcu dymnego / fot. Atlas naturalnych kamieni J.Żaba

Co mówi historia i legendy o kwarcu dymnym?

Kwarc dymny w jubilerstwie nazywany jest czasem topazem dymnym (błędnie), topazem szkockim lub Cairngorm (od pasma górskiego w Szkocji).  Z resztą dla Szkotów kwarc dymny odgrywa bardzo ważną rolę, bowiem wyrabia się z niego ozdoby do ich stroju narodowego. Można śmiało powiedzieć, że kwarc dymny to narodowy klejnot Szkocji, kraju który z tym kamieniem ma bardzo długą historię – począwszy od Celtów 300pne. Dla starożytnych Druidów i Celtów kwarc dymny był świętym kamieniem, czysty, ale ziemisty kolor symbolizował olbrzymią mroczną potęgę ziemskich bogów i bogiń. Pierwotnie kwarce dymne były ozdobą odzieży góralskiej z czasem sztyletów i rękojeści broni aż przetrwał do dzisiaj w klasycznych strojach narodowych Szkotów.

Rzymianie używali kwarcu dymnego do rzeźbienia pieczęci wklęsłych, w Chinach służył do wyrobu tabakierek, a także do wytwarzania okularów przeciwsłonecznych (okulary powstawały z wcześniej wyciętych płaskich tafli kwarcu dymnego). Soczewki te nie chroniły co prawda przed promieniowaniem UV, ale przeciwdziałały odblaskowi. Legenda głosi, że sędziowie w chińskich sądach używali takich ciemnych okularów aby ukryć mimikę podczas przesłuchania świadków. Na zachodzie Europy, szczególnie krajach niemieckojęzycznych na ścianach sypialni umieszczano krucyfiksy z kwarcu dymnego, które miały zatrzymywać pecha i zło zarówno ludzkie jak i paranormalne.

Kwarc dymny właściwości

Kwarc dymny ma rysę białą, gęstość na poziomie 2,65 g/cm³, jest kruchy, ma przełom muszlowy i twardość 7 w skali Mohsa jak wszystkie kwarce. W kwarcu dymnym można spotkać inkluzje igiełek rutylu.

Kwarc dymny występuje najczęściej z kryształem górskim w żyłach i druzach masywów granitowych, czasem również w towarzystwie z ametystem (np. na Dolnym Śląsku we Wleniu i Tłumaczowie).

Zasoby kwarcu dymnego występują w Alpach, na Uralu, w Szkocji, w Hiszpanii, w Brazylii, na Madagaskarze, na Sri Lance i w USA. W Polsce kwarc dymny można znaleźć na Dolnym Śląsku, głównie w okolicach Strzegomia i Jawora, w okolicach masywu Śnieżki, Szklarskiej Poręby.

Kwarc dymny – kwarc zadymiony – różne kształty

Kwarc dymny biżuteria

Z kwarcu dymnego powstają figurki, przedmioty pamiątkarskie, ale najbardziej ceni się go w jubilerstwie do wyrobu biżuterii takiej jak: pierścionki, sygnety, naszyjniki i bransolety. Nadaje się mu szlif fasetkowy lub kaboszonowy i kulisty. Biżuteria z dodatkiem kwarcu dymnego podobnie jak z innych kwarców grupy nabiera elegancji, dedykowana jest do kreacji na wielkie wyjścia, a jego surrealistyczny wygląd przywodzący na myśl kłęby dymu dodaje biżuterii tajemniczości i magii. Kwarc dymny szlifuje się na kształty kropli, płaskich łezek, kul, oponek i monet. Nierzadko wykorzystuje się również surowe bryły kwarcu dymnego, który szczególnie zyskuje w połączeniu z oksydowanym (postarzanym) srebrem, naturalnym sznurkiem lnianym itp.

Kwarc dymny ciekawostki

W świecie metafizycznym kwarc dymny jest jednym z najbardziej wydajnych kryształów do uziemienia i oczyszczania. Neutralizuje pole magnetyczne wytwarzane przez niektóre urządzenia domowe jak lodówka, mikrofalówka, telefon komórkowy czy telewizor.

Ciekawostka dla palaczy: mimo, że kwarc dymny kojarzony jest z dymem to ponoć  pomaga w rzucaniu palenia, stopniowo zmniejszając potrzebę sięgania po papierosa, jednocześnie łagodząc gniew i pobudzenie związane z odstawieniem nikotyny.

Jak pielęgnować kwarc dymny?

Pielęgnacja kwarcu dymnego polega na myciu go pod bieżącą wodą i nie eksponowaniu na działanie promieni słonecznych – czyli podobnie jak z dbaniem o większość kamieni.

Kwarc dymny kolczyki / Autorka: KoralowoKamykowo

Kwarc dymny – dla kogo?

Mówi się, że kwarc dymny to kamień dla perfekcjonistów, osób przedsiębiorczych i odważnych. Jego uniwersalny, stonowany kolor pasuje do większości stylizacji, a szklisty połysk kwarcu sprawi, że biżuteria z nim nabierze wyjątkowego charakteru.

W astrologii kwarc dymny przyporządkowany jest znakowi Koziorożca.

Kwarc dymny to jeden z wielu odmian kwarcu. Chcesz dowiedzieć się więcej o kwarcach? Kliknij do jednego z poprzednich wpisów: Kwarc – odmiany, właściwości i zastosowanie

Kwarc dymny znajdziesz w naszym sklepie internetowym możesz też odwiedzić nasze sklepy stacjonarne i obejrzeć na miejscu wszystkie kwarce.

Morion

Morion – brat kwarcu dymnego, jest ciemną, nieprzezroczystą odmianę kwarcu. Prawie zawsze dzieli dolę i niedolę z kwarcem dymnym. Jego nazwa pochodzi od łac. mormorion –  ciemny, ponury i nawiązuje do barwy minerału.

Największy kryształ morionu został odnaleziony na Ukrainie, ważył aż 1,5 tony. Morion występuje też w Szwajcarii, Brazylii, USA, Austrii, Czechach i w Polsce. Wykorzystuje się go do tworzenia biżuterii i przedmiotów ozdobnych.

Kwarc Morion (wikipedia.org)

Miłej lektury

Ania / Royal-Stone