Za sprawą swojego delikatnego liliowego koloru kunzyt podbija serca wszystkich miłośniczek subtelnych odcieni w biżuterii i jest wysoko ceniony w świecie jubilerskim oraz kolekcjonerskim. 

Minerał ten swoją niezwykłą barwę zawdzięcza manganowi, którego obecność powoduje, że kunzyt może przybierać zabarwienie od różowego i liliowego, przez różowofioletowe, aż po niebieskoróżowe i niebieskopurpurowe odcienie. Kolor ten jest zwykle blady, ale im bardziej nasycony odcień różu, tym cenniejsze są okazy kunzytu. 

Kolorystyka kunzytu sprawia, że kamień ten bywa mylony z różowym morganitem, turmalinem, a także (niekiedy) z różowym kwarcem oraz ametystem.

Właściwości kunzytu

Poza barwą, jedną z charakterystycznych cech kunzytu  jest jego doskonała przezroczystość (choć, naturalnie, obok całkowicie czystych okazów występują również takie z wtrąceniami i pęknięciami, o mniejszym stopniu przejrzystości). Wyróżnia go także silny pleochroizm, za którego sprawą kolor kunzytu w zależności od kąta padania światła waha się od mocno do słabo nasyconych odcieni fioletu (ale kunzyt może też charakteryzować się bezbarwnym lub bladoczerwonym pleochroizmem). Kolejną charakteryzującą go cechą jest fluorescencja – pod wpływem promieniowania ultrafioletowego kamień ten emituje żółtoczerwone lub pomarańczowe światło.

Kunzyt to krzemian litu i glinu, który  (obok żółtozielonego hiddenitu) jest jedną z odmian spodumenu – minerału zaliczanego do grupy piroksenów. Charakteryzuje go twardość 6,5-7 w skali Mohsa, duża przezroczystość oraz szklisty połysk. Wykazuje białą rysę, jest nierówny w przełamie, kruchy, o dużej łupliwości.

Występowanie i najsłynniejsze okazy kunzytu

Kunzyt występuje w pegmatytach granitowych i wykształca kryształy o pokroju słupkowym, które niejednokrotnie przybierają naprawdę imponujące rozmiary, osiągając długość nawet do kilku metrów.  Najbardziej wartościowe okazy kunzytu wydobywa się w Brazylii w Minas Gerais, w prowincji Nuristan w Afganistanie, w Kalifornii i stanie Maine w USA oraz na Madagaskarze. Wydobywany jest także w Mozambiku, Chinach, Birmie, Pakistanie, Rosji oraz Finlandii.

Wyjątkowo piękne oszlifowane okazy kunzytu można podziwiać w Instytucie Smithsona w USA – największy z nich, pochodzący z Brazylii, ma masę 880 karatów. Jeszcze bardziej okazały egzemplarz, ważący 2200 karatów, został znaleziony w Kalifornii i znajduje się w kolekcji należącej do Uniwersytetu Harvarda. Z kolei najsłynniejszym chyba wyrobem jubilerskim z udziałem tego minerału jest pierścień z 47-karatowym kunzytem, który amerykański prezydent Kennedy kupił jako prezent dla swojej żony. Został on w 1996 roku sprzedany na aukcji, osiągając zawrotną cenę 410 000 dolarów.

Historia i zastosowanie kunzytu

Tymczasem historia kunzytu jest stosunkowo niedługa, ponieważ odkryty został dopiero na początku XX wieku. Wydobyto go po raz pierwszy w Kalifornii, a jego nazwa pochodzi od nazwiska jego odkrywcy,  George’a Fredericka Kunza. To właśnie ten nowojorski mineralog, gemmolog i kolekcjoner kamieni oraz słynny jubiler związany z Tiffanny & Company  zidentyfikował i jako pierwszy opisał ten kamień w 1902 roku. 

Poza zastosowaniem w biżuterii, kunzyt oraz inne kamienie z grupy spodumenu odgrywają istotną rolę w przemyśle: pozyskuje się z nich lit. Znajdują zastosowanie w przemyśle chemicznym, ceramicznym oraz szklarskim, używa się ich też do produkcji baterii alkalicznych. 

Kamienie kunzytu w naszym sklepie internetowym obejrzysz tutaj.

Biżuteria z kunzytem

Choć kunzyt ze względu na swą barwę oraz wyjątkową przezroczystość jest cenionym i pożądanym kamieniem w świecie jubilerskim, szlifowanie go nie należy do łatwych. Przyczyną tego jest silny pleochroizm (by uwidocznić najbardziej nasycone odcienie, niezbędne jest odpowiednie cięcie, prostopadłe do osi głównej kamienia) oraz duża kruchość i łupliwość tego minerału, która sprawia, że łatwo pęka i jest wrażliwy na uderzenia. 

Kunzyt bywa też podgrzewany w celu pogłębienia barwy – takie traktowanie czyni jego kolor bardziej nasyconym, ale także niweluje brązowawe tony.

Zazwyczaj szlifuje się go fasetkowo, nadając mu szlif schodkowy lub brylantowy. Szlif kaboszonowy stosuje się, by wydobyć efekt kociego oka, który kunzyt niekiedy wykazuje. Ponieważ kryształy kunzytu są zwykle dużej wielkości, biżuteria z jego udziałem potrafi być niezwykle okazała. 
Szlifowany na kształt kul w połączeniu ze srebrem lub złotem wygląda niezwykle szlachetnie w eleganckich, a jednocześnie subtelnych i kobiecych bransoletach oraz naszyjnikach.

Nosząc biżuterię z kunzytem trzeba pamiętać, że bladoróżowa barwa tego minerału mimo swego niekwestionowanego uroku jest  bardzo nietrwała. Kamień ten wystawiony na dłuższe działanie promieni słonecznych  blednie, z tego też powodu biżuteria z jego udziałem powinna być przechowywana w zamknięciu,  jest też polecana raczej na wieczorne wyjścia – wieczorowym strojom zresztą kamień ten nadaje szczególnej elegancji i do nich właśnie pasuje najlepiej. 

Powyżej biżuteria z wykorzystaniem kamieni kunzytu, Autor: Sunflower

Ciekawostki o kunzycie zebrała dla Was

Ewa Szczęśniak z Royal-Stone