Biżuteria haftowana sutaszem zachwyca. Nie jest to jednak łatwa technika, wymaga przede wszystkim ogromu cierpliwości i precyzji. Postanowiliśmy ułatwić pracę tym, którzy dopiero zaczynają przygodę z sutaszem, ale mamy nadzieję, że dłużej szyjące sutaszystki też znajdą tu coś dla siebie.
Który sutasz najlepszy? Prawa strona, lewa strona, jodełka…. Na początku może to trochę przerażać, tym bardziej, że utrzymanie kilku sznurków razem czasem jest wystarczająco trudne, a jak jeszcze skupić się na pozostałych detalach? Żeby pomóc wszystkim zakochanym w sutaszu pokazujemy wyniki testu przeprowadzonego przez Panią Magdalenę Bielską Mab na sznurkach sutasz dostępnych w Royal-Stone.

---

PIERWSZA CZĘŚĆ TESTU – SZNURKI SUTASZ NIEMETALIZOWANE (czyli zwykłe)

Pałeczkę przekazujemy naszemu ekspertowi, Pani Magdzie:

Przedstawię opis i właściwości sznurków sutaszowych dostępnych w sklepie Royal-Stone. Test oparłam na swoich doświadczeniach i obserwacjach. Poza opisem przy każdym sznurku podaję krótko informacje, które uznałam za przydatne do haftu sutaszowego: szerokość, różnice w kolorze oplotu i rdzenia oraz strony.

Występowanie różnic między stronami sznurka opisuję używając słowa ”jodełka” – określam tak kierunek oplotu nici wokół rdzenia, który widać, gdy ułożymy sznurek do rozpoczęcia szycia (patrząc na sznurek z góry), kierunek splotu zaznaczam symbolami <<< lub >>>. Sprawdziłam też, czy sznurki można prasować, ponieważ przy zakupie sutaszu na metry trudno uniknąć jego pogniecenia (polecam przechowywanie go w domu na szpulach).

Ostatnia próba to przypalanie – użyłam przypalarki do nici i sznurków. Sznurek chiński można przeciąć (wygodniej jeśli jest naprężony). Inne sznurki nie dają się przecinać, ale można użyć przypalarki do stopienia oplotu w miejscu, w którym chcemy sznurek przeciąć, co zabezpiecza końcówki przed rozkręceniem. Po przecięciu dobrze jest jeszcze dodatkowo stopić końcówkę. Sznurki, które nie mają topliwego oplotu najlepiej zabezpieczać przed cięciem taśmą klejącą, lub po cięciu – klejem.

Warto też zwrócić uwagę na zróżnicowanie sznurków w zależności od partii. Dotyczy to niestety wszystkich sznurków, z którymi się zetknęłam, w większym lub mniejszym stopniu. Przy dużym projekcie najlepiej zaopatrzyć się w większą ilość sznurka z tej samej partii, aby uniknąć przykrej niespodzianki podczas pracy.

---

1. PEGA WISKOZA Czech Soutache Braid

Najbardziej znany i popularny ze sznurków, choć nie najłatwiejszy w szyciu. Jest lekko połyskliwy, miękki, jedwabisty w dotyku. Często nazywany mylnie jedwabnym – jest w 100% wiskozowy, czyli ze sztucznego jedwabiu. Można z niego uszyć drobne, małe formy, zawijasy. Wymaga pewnej wprawy i cierpliwości podczas szycia, łatwo go zdeformować zaciskając zbyt mocno nici. Polecam jednak początkującym, według zasady, że jeśli nauczy się z nim pracować, to z innymi rodzajami sznurków pójdzie już łatwo. Można łączyć go z innymi sznurkami – jest bardzo delikatny, więc połączenie ze sznurkami metalizowanymi, Pegą acetat (odwrotny kierunek splotu!), wiskozowy sutasz grecki lub Beadsmith poliester pomoże usztywnić pracę. Dostępny jest w bardzo dużej gamie kolorystycznej (około 55 kolorów). Zdarzają się nieznaczne różnice w gęstości splotu i odcieniu w zależności od partii. Polecam w miarę możliwości zakup w sklepie stacjonarnym, aby samemu sprawdzić, czy dana partia ma odpowiednią strukturę.

Szerokość: 3 mm

Rdzeń i oplot: w tym samym kolorze.

Strony: ma prawą i lewą stronę – po prawej (jodełka <<<) jest gładki, po lewej – widać prążkowanie.

Prasowanie: tak, nawet wskazane, ponieważ łatwo gniecie się, o ile nie jest przechowywany na szpuli.

Przypalanie: nie topi się.

---

2. PEGA ACETAT – Czech Soutache Braid

Kolejny popularny sznurek, również ze sztucznego jedwabiu – z rdzeniem z wiskozy i oplotem z octanu celulozy (acetatu), lekko połyskliwy. Od Pegi wiskozowej różni się tym, że jest sztywniejszy, łatwiejszy do opanowania, dobrze trzyma formę, trudniej go zdeformować podczas szycia. Można z niego uszyć niewielkie elementy ażurowe. Nie ma dużej gamy kolorów (26), ale dobrze łączy się z innymi sznurkami. Różnice w odcieniu w zależności od partii są nieznaczne (mogą mieć większe znaczenie w przypadku koloru białego), większych różnic w szerokości, strukturze – nie zauważyłam. Jeden z kolorów – kremowy (waniliowy) – jest nieco inny, jakby woskowany, bardzo wygodny w szyciu, odporny na zaciąganie – szczególnie godny polecenia.

Szerokość: 3 mm.

Rdzeń i oplot: w różnych kolorach. Należy zachować ostrożność przy szyciu, aby nie naruszyć oplotu i nie odsłonić białego rdzenia.

Strony: ma prawą i lewą stronę, po prawej jest gładki (jodełka >>> odwrotnie niż w sznurku Pegi wiskozowym), po lewej prążkowany.

Prasowanie: można, ale sznurek robi się nieco cieńszy, spłaszczony – nie polecam.

Przypalanie: tak, oplot lekko się topi.

---

3. SUTASZ CHIŃSKI (tzw. chińczyk, grubasek) – Chinese soutache braid

Sznurek z nylonu (włókno syntetyczne) – również bardzo popularny. Wyróżnia się największą gamą kolorystyczną (ok. 80 w tym neonowe). Połyskliwy o gęstym, delikatnym oplocie, dość sztywny, grubszy niż pozostałe sznurki, trudniej uszyć z niego delikatne formy. Jest oporny w szyciu – trudno znaleźć igłą przerwę między rdzeniami. Oplot z bardzo cieniutkich nitek jest ścisły i gładki, ale należy zachować ostrożność, bo łatwo go zaciągnąć. Można łączyć go z innymi sznurkami, dobrze wzbogaca kolorystykę i fakturę pracy. Niewielkie formy ażurowe możliwe tylko ze sztywniejszych partii sznurka.

To sznurek, który się kocha albo nienawidzi, ja go szczerze nie cierpię, ale jest niezastąpiony, jeśli potrzeba zarówno subtelnych odcieni, jak i soczystych, mocnych kolorów.

Sznurek ma jedną poważną wadę – w zależności od partii występują znaczne różnice w szerokości (2,5-3,5 mm), grubości i sztywności sznurków. Z tego względu warto zaopatrzyć się w większą ilość rodzaju, który się preferuje, bo kolejny zakup może być całkowicie inny. Na zdjęciu największa różnica w grubości sznurków, z jaką się spotkałam:

Szerokość: ok. 3 mm

Rdzeń i oplot: w tym samym kolorze.

Strony: bez różnicy, można go łączyć z innymi sznurkami, bez problemu z kierunkiem splotu.

Prasowanie: można, lekko wygładza się i robi się nieznacznie sztywniejszy.

Przypalanie: tak, oplot łatwo się topi.

---

4. Sutasz poliestrowy firmy Beadsmith (USA POLY)

Sznurek z włókna sztucznego o bardzo gęstym oplocie, raczej matowy, w silniejszym świetle subtelnie połyskujący. Jest sztywniejszy i grubszy niż Pega, ale odrobinę węższy. Bardzo łatwy w szyciu, utrzymuje formę, jest bardzo odporny na deformację podczas szycia i na zaciąganie oplotu. Ma bardzo dobrą jakość i piękną gamę odcieni (25), inną niż w sznurkach Pega, może być do nich dobrym uzupełnieniem.

Miałam przyjemność szyć tylko z jednego koloru tego sznurka. Jeśli pozostałe kolory mają taką samą jakość i strukturę, to jest to sznurek szczególnie godny polecenia.

Szerokość: 2,8 mm

Rdzeń i oplot: w różnych kolorach.

Strony: bez różnicy, można go łączyć z innymi sznurkami, bez problemu z kierunkiem splotu.

Prasowanie: można, robi się nieznacznie sztywniejszy.

Przypalanie: tak, oplot łatwo się topi.

---

5.  Sutasz Beadsmith RAYON (sztuczny jedwab)

Sznurek ze sztucznego jedwabiu, lekko połyskliwy, bardzo podobny do sznurka Pega acetatowego, nieco delikatniejszy. Gama kolorystyczna ciekawa – dostępnych 19 kolorów.

Niestety nie zachwycił mnie – jest nieco nierówny i pofalowany. Kolor szary (smog) w wersji z draskami czerni – ciekawy efekt, ale draski występują głównie po lewej stronie sznurka.

Szerokość: 3 mm

Rdzeń i oplot: w różnych kolorach

Strony: ma prawą (jodełka >>>) i lewą stronę.

Prasowanie: można, nierówności nie dają się rozprasować.

Przypalanie: nie topi się.

---

6. Sutasz dwukolorowy Beadsmith RAYON

Sznurek ze sztucznego jedwabiu, połyskliwy, delikatny, cieńszy od powyższych, wygodny w szyciu. Dobrze łączy się ze sznurkami Pega acetat i Beadsmith rayon (ma tę samą prawą stronę i podobną fakturę). Odporny na zaciąganie.

Polecam jako sznurek ozdobny do wzbogacenia, urozmaicenia kolorystyki prac.

Szerokość: 2,5 – 3 mm

Rdzeń i oplot: w różnych kolorach

Strony: ma prawą (jodełka >>>) i lewą stronę.

Prasowanie: można (nie ma tendencji do gniecenia)

Przypalanie: nie topi się.

---

7. Sznurek sutasz ACETAT ITALY – włoski sutasz acetatowy

Sznurek ze sztucznego jedwabiu, lekko połyskliwy, o ścisłym delikatnym oplocie, nieco bardziej miękki od Pegi acetatowej. Łatwy do opanowania, wygodny w szyciu. Można z niego uszyć drobne, małe formy. Jego atutem jest bardzo bogata gama kolorystyczna (60 odcieni). Bardzo dobrze łączy się z Pegą acetatową. Występują niewielkie różnice w gęstości oplotu zależnie od partii, ale nie przeszkadza to w efekcie końcowym. Przyznam, że bardzo go polubiłam.

Szerokość: 3 mm.

Rdzeń i oplot: rdzeń w kolorze oplotu

Strony: ma prawą i lewą stronę, po prawej jest gładki (jodełka >>>), po lewej prążkowany

Prasowanie: można (nie ma tendencji do gniecenia)

Przypalanie: tak, oplot lekko się topi

---

8. Sznurek sutasz grecki

Sznurek sutasz z Grecji jest stosunkowo nowy na rynku. Zarówno oplot jak i rdzeń wykonany jest z wiskozy, czyli sztucznego jedwabiu. Lewa strona jest bardzo wyraźnie prążkowana.  Sznurek ten dostępny jest w dwóch rozmiarach –3mm oraz 4mm. Ciekawostką w sutaszu 4mm jest rdzeń, ponieważ jest podwójny. Sutasz 3mm ma standardowy pojedynczy rdzeń.
Sznurek sutasz grecki ładnie się układa, jest dość sztywny ale łatwy w szyciu, dobrze trzyma formę. Oplot lekko połyskliwy jest charakterystyczny dla sztucznego jedwabiu (wiskozy) . Sznurek grecki jest podobnej grubości do sznurka chińskiego.  Dostępny jest w bardzo szerokiej gamie kolorystycznej (65 kolorów). Może być łączony  z innymi sznurkami, jednak należny zwrócić uwagę na szerokość. Wybierając sznurek 3mm nie będzie to problemem, natomiast sznurek 4mm jest nieco szerszy od pozostałych, dostępnych na rynku sznurków sutasz.  Sutasz grecki szczególnie dobrze będzie wyglądał w połączeniu z Pegą wiskozową lub ze sznurkiem chińskim. Końce sznurka podatne na strzępienie się, dlatego należy je zabezpieczać.

Jeden z wygodniejszych sznurków do szycia z którymi miałam styczność. Bardzo dobrze wygląda w dużych pracach, ale nadaje się też do mniejszych projektów. 

Szerokość: 3mm oraz 4 mm.

Rdzeń i oplot:  w jednakowym kolorze

Strony: ma prawą i lewą stronę, po prawej jest gładki (jodełka<<<)  po lewej jest wyraźnie prążkowany.

Prasowanie: Można prasować, jedna sznurek jest mało podatny na gniecenie.

Przypalanie: nie

• 

• 

• 

• 

9. Sznurki skręcane – Pega

Sznurki skręcane w hafcie sutaszowym używane są głównie do wzbogacania i wykańczania prac. Mają rdzeń z bawełny i oplot z wiskozy. Gama kolorystyczna odpowiada odcieniom Pegi wiskozowej, ale można je dowolnie łączyć z innymi sznurkami. Cienkie sznurki są bardzo ścisłe, przy grubszych należy zachować ostrożność, bo dość luźny oplot łatwo zaciągnąć i odsłonić rdzeń.

Cieńsze sznurki (2, 2,5 mm) można wszywać pomiędzy sznurki sutaszowe, wszystkich można używać do obszywania brzegów pracy, najgrubsze sprawdzają się jako sznury do wisiorów, elementy bransolet.

Należy je zabezpieczyć przed cięciem (np. okręcając taśmą klejącą), bo rozkręcają się zaraz po przecięciu.

Grubość: dostępne 2, 2,5, 3,5, 4 i 6,5 mm

Rdzeń i oplot: w różnych kolorach

Przypalanie: nie topią się.

Na zdjęciu próbki ze sznurków 1, 2, 3, 4, 5 – widać różnice w grubości i połysku (wszystkie „ślimaki” wokół kulek tej samej wielkości – 4 mm):

Na zdjęciu tylne strony próbek ze sznurków, które mają inną lewą stronę od prawej (1, 2, 5) – wyraźne prążkowanie:

---

Przykłady użycia sznurków sutasz:

Sznurki Pega acetat (w tym kremowy „woskowany”) w połączeniu ze sznurkami chińskimi:

---

Sznurek Pega acetat w połączeniu z poliestrowym Beadsmith:

---

Sznurek Pega acetat i sznurki skręcane:

---

Sznurki chińskie i sznurki skręcane:

Sznurki greckie wiskozowe i metalizowane:

Mam nadzieję, że materiał będzie przydatny dla wszystkich rozpoczynających tę fascynującą przygodę, a także dla tych już zarażonych tym pięknym hobby. Na drugą część wpisu zapraszam już za tydzień. Do zobaczenia!

Część 2  – przegląd metalizowanych sznurków sutasz